Buk pospolity dorasta do ok. 25-30 m wysokości (wyjątkowo 45 m), ma średnicę pnia do 1,5 metra. Jeśli rośnie w leśnych skupiskach, ma proste walcowate pnie. Te, które rosną pojedynczo mają pień grubszy, który rozdziela się nad ziemią na ogromne konary. Kwitnie od kwietnia do maja. Jest drzewem wiatropylnym, jednopiennym – to znaczy, że na jednym egzemplarzu znajdują się kwiaty męskie i żeńskie.
Z każdego kwiatu żeńskiego powstaje jeden owoc, a w okrywie mieszczą się dwa, czasem trzy trójgraniaste orzeszki zwane bukwią. Orzeszki zawierają duże ilości tłuszczów i białek, a także celulozę oraz kwas jabłkowy i cytrynowy, dlatego są chętnie zjadane przez ptaki i ssaki leśne. W rozprzestrzenianiu buka duży udział mają wiewiórki i sójki, które jesienią zbierają owoce i ukrywają je w swoich kryjówkach, a potem o nich zapominają.

Rzadki okaz w Polsce
Buk po przetworzeniu na węgiel drzewny służył w hutach do wytapiania żelaza. Właśnie dlatego drzewo to było intensywnie wycinane. Gdy ludzie zaczęli korzystać z węgla kamiennego, buk mógł „odetchnąć".
Drzewo to najlepiej czuje się w klimacie nadmorskim. Szkodzi mu duży mróz i późne przymrozki. Wówczas w pniu drzewa powstają pęknięcia mrozowe, którym towarzyszą tzw. listwy mrozowe. Ta deformacja pnia wygląda jak podłużne, silne nabrzmienie. Właśnie z powodu silnych mrozów na przełomie lat 1928 i 1929 buki zamarły na bardzo dużym obszarze Polski.

Obecnie północno-zachodnia i południowa część Polski to jedne z nielicznych miejsc w kraju, gdzie zachowały się zwarte i rozległe drzewostany bukowe. Dziś buczyny stanowią jedynie 5,5 procent rodzimych drzewostanów. Pomorze, góry – głównie Karpaty i w mniejszym stopniu Sudety, to części kraju, w których buk się zachował w większej ilości w lasach. Jedne z najdorodniejszych buczyn na Pomorzu rosną na Kaszubach.

Buk królem na Kaszubach
W Nadleśnictwie Kartuzy jest go aż 20 procent, a warunki naturalne sprawiają, że z pewnością będzie go zdecydowanie więcej. Może więc śmiało pretendować do tytułu króla kaszubskich lasów. W leśnictwie Bilowo, które ma 1000 ha, buk zajmuje aż połowę powierzchni. Duże kompleksy buczyn odnaleźć można także w leśnictwie Kolańska Huta.
- Klimat na Kaszubach sprzyja bukowi, a do ekspansji prowokuje go zwłaszcza obserwowany od lat wzrost średniej temperatury. Warunki panujące na naszym terenie są optymalne dla buka, jak i jodły – twierdzi leśniczy z Bilowa Jacek Duda

Z górą związane są stare legendy o istniejącym tam w dawnych czasach zamku (stąd nazwa rezerwatu). W rzeczywistości istniało tam w średniowieczu grodzisko, po którym pozostało nietypowe spłaszczone wzgórze i zgłębienie terenu. U podnóża wzgórza Kaszubski Park Krajobrazowy wspólnie z Nadleśnictwem Kartuzy utworzył ścieżkę przyrodniczą, której trasa przebiega brzegiem urokliwego jeziora Cichego i łączy się ze ścieżką prowadzącą wokół rezerwatu. Sam rezerwat można podziwiać idąc ścieżką prowadzącą grzbietem wzgórza lub drogą prowadzącą u jego podstawy.